پایان نامه گیلان در روزگار چیرگی مغول ها بر ایران

550,000 تومان
تعداد صفحه : 265
حجم فایل : 1.5 MB
فرمت فایل : Word

لینک دانلود بعد از اضافه کردن پروژه به سبد خرید و پرداخت آن در اختیارتان قرار خواهد گرفت.

توضیحات

پایان نامه گیلان در روزگار چیرگی مغول ها بر ایران

پایان نامه کارشناسی ارشد
تهیه شده توسط تیم گرین
کاملا اختصاصی با هزینه ایی اندک برای بازدیدکنندگان این فروشگاه

مقدمه

حملۀ مغول به ایران توسط چنگیزخان در اوایل سدۀ هفتم، از مهم‌ترین وقایع تاریخ ایران پس از اسلام محسوب می‌شود. چنگیز به دلیل بی‌تدبیری محمد خوارزمشاه در سال ۶۱۶ هـ‍ . ق به ایران حمله کرد و تا زمان مرگش (۶۲۴ه‍.ق) که بیش از هفتاد سال داشت، به فتوحاتش در ایران ادامه داد. پس از او، جانشینانش از جمله هولاکو (۶۶۳ه‍.ق) به کشورگشایی‌ ادامه دادند تا اینکه بغداد نیز در سال ۶۵۶ سقوط کرد و خلافت پانصد ساله عباسیان پایان پذیرفت. جانشینان چنگیز که به ایلخانان مشهورند، تا مرگ ابوسعید بهادرخان در سال ۷۳۶ ه‍.ق در ایران حکومت کردند.در حمله مغول به واسطه خرابی‌ها و آتش‌سوزی‌ها، مراکز فرهنگی، علمی و کتابخانه‌های زیادی نابود شد و جنگ و وحشت به مهاجرت بسیاری از فرهیختگان به خارج از ایران از جمله هند و آسیای صغیر منجر گردید. هزاران هزار نفر مردم بی‌گناه زیر تیغ تاتار جان سپردند، آنها حتی به حیوانات‌ هم رحم نکردند. تمام سرزمین گیلان در قرن هشتم برای نخستین بار در مقابل هجوم خارجی تسلیم شد. حادثه ای که بدون مقدمه و به ناگهان روی داد، سبب شد تا تجربه ای نوین در ارتباط با دنیای خارج دست کم برای بخش گیلان بیه پس بوجود آید که به طور نسبی چنین روابطی را تا آن زمان تجربه نکرده بود. به ویژه این تجربه از آن لحاظ پدیده ای نوین بود که در آن حاکمان گیلان به ناگزیر به خوا سته ی مهاجمان تسلیم شده و برای یک دوره ی دست کم ده ساله به دادن باج وخراج مجبور شدند. از این منظر قرن هشتم قرن از دست رفتن استقلال تاریخی وسنتی گیلان نیز محسوب می شود.

بیان مسئله

لاهیجان از قدیمی ترین شهر های گیلان است . بنای اولیه آن قلعه ایست که در ۶ کیلو متری شرق لاهیجان فعلی در زمان اشکانیان ساخته شده است و به آن “دار الامان ” یا “دارالعماره ” میگفتند.
“کهن دژ” یا قلعه دار الامان تا قرن هفت هجری پا بر جابود و بعد از حمله مغول رو به ویرانی نهادو بعد ها به عنوان معدن از آن استفاده شده است.با تغییر مکان شهر از کهن دژ به قسمت جنوبی شهر کنونی ، کهن دژ به صورت قلعه ای در خارج شهر مستقر شد ؛ در این دوره ( قبل از اسلام ) شهر از سه قسمت کهندژ ، شهرستان و بازار خارج قلعه تشکیل می شد .در سال ۷۰۹ ه.ق لاهیجان به وسیله سلطان الجایتو اشغال گردیدواین امر باعث ویرانی و نابودی شهر شدو از سال ۷۲۹ شهری دیگر بنا گردید. در این دوره دو قلعه، یکی حکومتی ودیگری محل سربازان و نگهبانان در جوار هم ساخته شد. حد فاصل بین استخر و قطعه حکومتی باغ بزرگی به مساحت دو هزار جریب وجود داشت ودر سال ۱۰۰۰ ه.ق توسط شاه عباس کبیر تبدیل به میدان چوگان گردید .

حملات چنگیزخان به ایران
چنگیزخان خواهان صلح و حسن همجواری با سلطان محمد خوارزمشاه بود. در سال ۶۱۵ ه‍.ق یک کاروان تجاری از مغولستان به شهر مرزی اترار وارد شد. ۴۵۰ نفر بازرگان که بیشترشان مسلمان بودند، همراه ۵۰۰ نفر شتر، این کاروان را تشکیل می‌داد. والی اترار، اینالجوق، معروف به غایرخان، تمامی آنها را توقیف و زندانی کرد و به سلطان محمد گزارش نمود که زندانیان همه جاسوسان مغولند و پیشنهاد کرد سلطان فرمان قتل آنان را صادر فرماید. یکی از شتربانان موفق شد از آن قتل عام فرار کند و خود را به چنگیز برساند. خشم بر خان مغول مستولی شد. بر کوهی رفته، سه شب و سه روز آنجا ماند و در زمان اقامتش در کوه چنین گفت: «من باعث و بانی این مصیبت نبودم، به من قدرت انتقام کامل را عطا فرما».[۱۹] چنگیزخان با لشکری مجهز و با نظم و ترتیب به ایران حمله کرد. تعداد این لشکر را سرهانری‌ هاورث چنین گفته است:
گارد خاقان ۱۰۰۰ نفر
قلب سپاه به فرماندهی تولی ۱۰۱۰۰۰ نفر
جناح راست ۴۷۰۰۰ نفر
جناح چپ ۵۲۰۰۰ نفر
سایر قوای فرعی ۲۹۰۰۰ نفر
جمع کل ۲۳۰۰۰۰ نفر
مورخان اسلامی که راه مبالغه را می‌پیمودند، تعداد لشکر مغول را بین ۵۰۰٫۰۰۰ تا ۸۰۰٫۰۰۰ نفر ثبت کرده‌اند،[۲۰] ولی در سرمای سخت کوهستان‌های آسیای مرکزی این تعداد لشکر نمی‌توانست تاب مقاومت بیاورد و نمی‌شد برای آنها وسایل زندگی فراهم کرد. از طرفی چنگیزخان ممالک میان تبت و دریای خزر را با ۱۰۰٫۰۰۰ نفر سپاه فتح کرد و ممالک میان رود دنیپیر و دریای چین را با ۲۵۰٫۰۰۰ نفر تصرف کرد. پس کل قوای چنگیزخان در حمله به ایران به ۱۵۰٫۰۰۰ نفر می‌رسیده است. ۲ او با این لشکر چنان ویرانی و کشتار کرد که «اگر تا هزار سال دیگر، هیچ آفت و بلایی نرسد و عدل و داد باشد، جهان با آن قرار نرود».

گیلان در روزگار چیرگی مغول ها

مغول ها به هر سویی بر بامواره تاختند و بیش ترینه ی ایران را زیر فرمان خود در آوردند. تب تند تازش مغول ها هر چند زود فرونخفت ولی پس از چند سالی رو به آرامش نهاد. درندگان نازشگر پس از چیرگی بر پهنه های گوناگون ایران به فرو ریختن دژهای اسماعیلیان کمر بستند و در راستای ستیزه با دژنشینان اسماعیلی و دست اندازی بر زمین های پیرامون آن دژها پاره هایی از خاک دیلم را نیز گرفتند، ولی آغاز ستیزه ای توانجویانه ی درونی ایلخانان مغول و دل مشغولی آنان به تاج و تخت، آنان را از پرداختن به گیلان و دیلم بازداشت.
بر بامواره از دیرین ترین روزگاران شیوه ی تیولداری رایج بود و بزرگ ترین زمین داران شاهان و پیرامونیان آنان بودند. چیرگان بر این آب و خاک هر چند گاهی پهنه ای را به سر سپرده ای واگذشته و پاره ای از بهره ی ستم کارانه ی او را دریافت می کردند.از آنجا که ابزارهای آبرسانی در دست دربار بود و آب بیان گر کلام نخست در کشاورزی و بهره جویی های زمین داران به شمار می فت، همه ی زمین داران به ناچار سر به فرمان دربار نهاده و زمینه یدید آیی تنها یک کانون توان مندی ببرای چیرگی بر بامواره فراهم می گشت و جغرافیای هم سان بامواره می توانست سازمان دهنده ی شیوه ی بهره کشی و رشد فئودالیسم باشد.اگر کمبود آب بر بامواره سببی برای برپایی کانون یکتا و توان مندی، گشت فراوانی آب و در گیلان و بی نیازی کشت کاران گیلانی به سازمان دهی کانونی برای بهره گیری از آب زمینه ای برای برپایی کانونی یکتا و توان مند و چیره بر همه ی گیلان فراهم نمی آورد و هر پاره ای از این پهنه پر بهره را به توان مندی می سپرد و توان مندی چندگانه نیازی در خود برای تازش به دیگر پاره ها برای دست یابی به بهره ای بیش تر ندیده و به آن چه که خود داشتند بسنده می کردند.

بحث و نتیجه گیری

 مهمترین و اصلی ترین حمله از طرف فرماندهی خان مغول(اولجایتو) به مرکزیت شرق گیلان یعنی لاهیجان صورت گرفت که در این زمان یعنی در سال۷۰۶ هجری توسط نوپاشا ناصرودی(پیروان زیدی مذهب ناصر کبیر در شرق گیلان) اداره می شد و به قول القاشانی «به مال ومنال و جاه و جلال و تمکین و اعتبار و بسطت دیار ورعایا وسپاه و مدد وعدد از همه گیلکان بیشتر وبهتر بود» (القاشانی، ص۷۱).